Akca Lojistik Genel Müdürü Enes Akça: “Hedefimiz bilinirlikte ilk üçte anılmak”
Türkiye’nin farklı bölgelerinde güçlü bir dağıtım ağı ve geniş depolama kapasitesiyle faaliyet gösteren Akca Lojistik, bu yıl dördüncüsü düzenlenen LOGISTECH Lojistik, Depolama ve Teknolojileri Fuarı’nda sektördeki yenilikçi vizyonunu paylaştı. İzmir’de 8-10 Ekim tarihleri arasında düzenlenen fuarda Akca Lojistik Genel Müdürü Enes Akça ile bir araya geldik; firmanın kişiselleştirilmiş lojistik anlayışını, yatırımlarını ve gelecek hedeflerini konuştuk.
Kuruluş ve aile şirketi yapısı
Akca Lojistik ne zaman kuruldu? Kısa bir kuruluş öyküsü paylaşır mısınız?
Akca Lojistik bir aile şirketi. Aile olarak 30 yıldır kendi işimizi yapıyoruz; yaklaşık 20 yıldır da lojistik sektöründeyiz. Şirketimiz 2007 yılında kuruldu. Tamamen Türkiye içinde lojistik operasyonlar yürütüyoruz. Ailenin ikinci nesil temsilcisi olarak şirketin genel müdürlüğü görevini sürdürüyorum.
Faaliyet alanları: Depolama, nakliye, mikro dağıtım
İşlerinizi nasıl sınıflandırıyorsunuz?
Üç ana kategoride çalışıyoruz:
- Depolama: Türkiye genelinde otuzun üzerinde depoda yaklaşık 400 bin metrekare kapalı alanda, 350 bin palet kapasitesiyle hizmet veriyoruz. Mal kabul, sipariş hazırlama, yükleme, elleçleme gibi süreçlerin tümünü yönetiyoruz.
- Nakliye: FTL (Full Truck Load – Tam Kamyon Yükü Taşımacılığı), LTL (Less Than Truck Load – Parsiyel Yük Taşımacılığı) ve parsiyel taşımalarla Türkiye’nin her yerinde teslimat yapıyoruz. Çıkışların bir kısmı kendi tesislerimizden, bir kısmı da müşterilerimizin fabrikaları veya depolarından gerçekleşiyor.
- Mikro dağıtım: Şehir içi teslimatlar yapıyoruz. Bunun konvansiyonel kısmında bölge depolarından mağaza teslimatları (özellikle gıda ve perakende) var. Diğer kısım ise e-ticaretin B2C tarafı; küçük araçlarla (Doblo vb.) son nokta teslimatları yapıyoruz.
Akca Teknoloji: Yazılım, entegrasyon ve veriyle verimlilik
“Artı bir” dediğiniz teknoloji alanınızı açar mısınız?
İki yıl kadar önce Akca Teknoloji markasını oluşturduk. Lojistiğe dönük dijital çözümler üretiyoruz. Burada depo yönetim sistemi (WMS – Warehouse Management System) ve taşımacılık yönetim sistemi (TMS – Transportation Management System) tabanlı özel yazılımlar geliştiriyoruz. Bu sistemlerde çok önemli bir veri birikiyor. Bu bilgi birikimini, operasyonlarını manuel yürüten firmalara “hizmet olarak teknoloji” şeklinde sunuyoruz: depoları analiz ediyor, kendi sistemimizi kuruyor, gerekirse yerleşim planını (layout) ve iş akışlarını yeniden tasarlıyoruz.
Müşterilerimizin kurumsal kaynak planlama sistemleri (ERP – Enterprise Resource Planning) ile entegrasyonlar yapıyoruz; bazı firmalara entegratörlük hizmeti dahi veriyoruz. TMS (Taşımacılık Yönetim Sistemi) tarafında ise izleme/kontrol panellerimizi müşterilerimizin kullanımına açıyoruz; araç takip kitleriyle operasyonlarını bizim panelimiz üzerinden yönetebiliyorlar. Akca Teknoloji, Akca Lojistik çatısı altında bağımsız bir marka gibi çalışıyor.
Neden yalnızca yurt içi? Odak ve derinleşme stratejisi
Uluslararası taşımaya neden yönelmiyorsunuz?
Lojistik çok geniş bir kavram. Bizim yaptığımız işlerle uluslararası nakliyat bambaşka dinamiklere sahip. Türkiye içinde derinleşmeyi ve odaklanmayı daha doğru buluyoruz. Hâlâ operasyonlarını manuel yürüten, outsource arayışındaki çok sayıda firma var. İşi ehline teslim etmenin operasyonel maliyetleri düşürdüğüne ve rekabet gücünü artırdığına inanıyoruz. Türkiye’de “fethedilecek” çok alan var.
Müşteri portföyü: Holdinglerden KOBİ’lere
Müşteri profiliniz nasıl?
Çok kurumsal yapılar da var, KOBİ ölçüğünde müşteriler de. Lojistik ticaretin olduğu her yerde var; biz de her ölçekte hizmet veriyoruz. Beş-on paletlik depolama yapan müşterimiz de var, otuz-elli bin paletlik hacimle çalışan müşterimiz de. Maharet, her ölçekle konuşup süreçlerine entegre olabilmekte.
Filo yönetimi: Esnek kiralama ve spot piyasa
Araç organizasyonunu nasıl yönetiyorsunuz?
Kısmen özmalımız ve gerekli Ulaştırma Bakanlığı kriterlerine uygun belgelerimiz (örneğin TİO belgesi – Taşıma İşleri Organizatörü Yetki Belgesi) var; fakat operasyonlarımızın tamamına yakını kiralama ve spot piyasayla yönetiliyor. Uzun dönem kiralamalarla, KPI’lere (Key Performance Indicator – Anahtar Performans Göstergesi) bağlı performans kriterleri içeren “kazan-kazan” modeller kuruyoruz. Sistemimizde 500’ün üzerinde araç var; küçükten büyüğe filoların çoğu kiralık. İstanbul Gebze ve İzmir’de garaj/ofis ağımızla spot tarafı da yönetiyoruz.
Verimlilik ve sürdürülebilirlik: Dolu araç, doğru rota
Boş dönüş ve rota optimizasyonu nasıl çözülüyor?
Araç doluluklarına ve rota optimizasyonuna çok önem veriyoruz. Hangi ürünün hangi ürünle birlikte aynı araca konacağı, palet yerleşim senaryoları, çok noktalı dağıtımda başlangıç/bitiş sırası gibi konulara sistemimiz cevap veriyor. En kısa yol her zaman en ekonomik yol olmayabiliyor; dur-kalk, eğim gibi parametreleri de hesaba katarak enerji tasarrufu ve sürdürülebilirliği gözetiyoruz.
Uçtan uca ve modüler hizmet: Antrepo, reverse lojistik, bordrolama
“Uçtan uca” derken kapsam nedir?
İthal malın antrepoya alınmasından, serbest depoya geçişe; sipariş hazırlama-yükleme-sevkten bölge deposu ve son nokta teslimatına; iade/reverse lojistiğe kadar tüm süreci yönetebiliyoruz. Modüler çalışıyoruz: yalnız depolama, yalnız nakliye, yalnız mikro dağıtım veya yalnız teknoloji altyapısı sunduğumuz müşteriler de var. İnsan kaynağı ve bordrolama hizmeti de veriyoruz. Depolamada kapasitenin yaklaşık yarısı “in-house management” (müşterimizin tesisinde yönetim); yarısı ise kampüs yönetimi bizim olduğu tesisler.
Piyasa koşulları: Maliyet ve rekabet baskısı
Güncel zorluklar neler?
En büyük başlık maliyet. Yakıt bir süredir daha stabil olsa da genel ekonomik konjonktür ve talep daralması nedeniyle maliyet artışlarını yansıtmak zorlaşıyor. Rekabet baskısı da yüksek; yanlış fiyatlamayla alınan işlerin sürdürülemediğini ve spot piyasadan tedarik arayışlarının arttığını görüyoruz. Araç yenilemede finansmana erişim ve maliyetler de ayrı bir zorluk.
İnsan kaynağı: Mühendis, yazılımcı ve sosyal bilimciler
Nitelikli iş gücü bulmakta zorlanıyor musunuz?
Evet. Lojistikte yetişmiş, donanımlı insanlara çok ihtiyaç duyuyoruz. İyi mühendis, iyi yazılımcı ve hatta iyi sosyal bilimcilere ihtiyacımız var. Yaklaşık iki bin kişilik bir aileyiz; farklı arka planlardan gelen ekipleri aynı hedefe koşturmak için insan kaynakları ve kariyer planlamasında sosyolog-psikolog desteği önemli. İçeride süreç ve strateji geliştirme ile operasyonel mükemmellik ekiplerimiz var; yeni mezunları bu birimlerde yetiştiriyoruz. Üniversitelerde kariyer günlerine katılarak sektörü anlatıyoruz. Sektörümüzün teknolojiyle olan güçlü entegrasyonunu dışarıdan bakıldığında fark etmeyebiliyorlar. Günlük operasyon hacmimiz oldukça yüksek; sistemimize her gün yüz binlerce kayıt akışı gerçekleşiyor. Bu yoğun datayı yazılım altyapmızla yönetiyoruz. Bu bağlamda, bilgisayar mühendisleri ve yazılım geliştiriciler bizim için kritik rol oynuyor. IT (Information Technology – Bilgi Teknolojileri) ekibimiz şirket içindeki en kalabalık ekip.
Büyüme planı: İzmir, İstanbul, Ankara; ölçek ekonomisi
Hedefleriniz neler?
Lojistik güven işidir. Amacımız “en büyük olmak” değil; Türkiye’de akla gelen ilk üç bilinir lojistik firması arasında anılmak. Ölçek büyüdükçe maliyetleri daha iyi yönetebiliyor, farklı taleplere daha hızlı cevap veriyoruz. Bu yüzden yeni depo yatırımları planlıyoruz: İzmir’de depo hedefimiz var; bu yıl İstanbul’da yeni depomuzu devreye aldık, her iki yakada yeni tesis arayışındayız. Ankara’da faaliyetlerimizi güçlendirdik; nakliye, depolama ve mikro dağıtımı yatayda büyütmeyi sürdüreceğiz. IT (Bilgi Teknolojileri) tarafında da kabiliyetlerimizi derinleştiriyoruz. Operasyon coğrafyasına gelirsek; Diyarbakır ve Adana’da operasyonlarımız, Bursa’dan Doğu’ya güçlü akışlarımız, Mersin-Adana hattında müşterilerimiz var. Ürün tarafında taze yaş meyve-sebze, ambalajlı mamuller, frigo, konserve ve raf ömrü odaklı segmentlerde çalışıyoruz.
Kapanışta eklemek istedikleriniz?
Akca Lojistik olarak Türkiye içi lojistiğin her halkasında süreç mühendisliğiyle değer katmaya devam edeceğiz. Hem ölçeği büyütüp maliyetleri müşterilerimiz lehine baskılayacağız hem de Akca Teknoloji ile veriye dayalı, entegre çözümlerimizi yaygınlaştıracağız.