Avrupa’nın rüzgâr enerjisinde limanlar belirleyici rol üstleniyor

WindEurope tarafından düzenlenen Ports Platform toplantısında yapılan değerlendirmelerde, “rüzgâr enerjisi olmadan liman yatırımı olmaz” görüşü öne çıktı. Toplantıda, Avrupa Birliği’nin yakında açıklayacağı Denizcilik Endüstriyel Stratejisi ve Limanlar Stratejisi ile bu alandaki yatırımların hızlanmasının beklendiği ifade edildi.

Açık deniz (offshore) rüzgâr santrallerinin hızla büyümesi, daha büyük montaj alanları, güçlendirilmiş altyapı ve gelişmiş lojistik sistemleri gerektiriyor. Ancak mevcut liman altyapıları, bu büyümeyi destekleyecek ölçüde genişleyemiyor. Uzmanlar, 2050 yılına kadar Avrupa’nın rüzgâr enerjisi hedefleriyle uyumlu hale gelebilmesi için 2,4 milyar avroluk ek liman yatırımı gerektiğini belirtiyor.

Bazı ülkelerde, örneğin İrlanda’da, karasal rüzgâr türbinlerinin nakliyesi ve montaj öncesi hazırlıkları da liman tesislerine dayanıyor. Bu da limanların sadece deniz üstü değil, karasal projeler açısından da stratejik önem taşıdığını gösteriyor.

Finansman ve politika desteği gerekiyor

Limanların modernizasyonu için hem kamu hem özel sektörün dahil olduğu karma finansman modelleri öneriliyor. Avrupa Birliği’nin Connecting Europe Facility (CEF) programı ve Avrupa Yatırım Bankası kredileri bu yatırımları destekleyen başlıca araçlar arasında yer alıyor. Ayrıca ulusal hükümetlerin de teşvik ve garanti mekanizmaları oluşturması gerektiği vurgulanıyor.

Yakında açıklanacak olan AB Denizcilik Endüstriyel Stratejisi ile Limanlar Stratejisi’nin, izin süreçlerinin hızlandırılması, limanlar arası iş birliğinin artırılması ve finansman olanaklarının genişletilmesini hedeflediği belirtiliyor.

Yeni mali planlama dönemi olan 2028–2034 Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) kapsamında, Avrupa Komisyonu’nun CEF-Transport programına yaklaşık 34 milyar avro ayırmayı planladığı bildirildi.

Son üç yılda liman altyapılarına yapılan yatırımlar 4,4 milyar avro seviyesine ulaştı. Bu yatırımlar sayesinde Avrupa, 2030 yılına kadar yılda en az 10 GW açık deniz rüzgâr kapasitesine ulaşmayı hedefliyor. 2030 sonrasında ise bu kapasitenin 15 GW/yıl seviyelerine çıkarılması öngörülüyor.

WindEurope temsilcileri, limanların enerji dönüşümündeki stratejik rolünü şu sözlerle özetledi: “Bugün bir liman sağlamak, bir türbin veya kurulum gemisi temin etmek kadar önemli. Stratejik liman yatırımları yapılmadığı sürece Avrupa’da açık deniz rüzgârı ölçeklenemez. Limanlar artık sadece ulaşım merkezleri değil, enerji varlıkları olarak görülmeli.”