Hazine eylül ve ekimde sıkışık, kasımda nefes alacak
ŞEBNEM TURHAN
Hazine ve Maliye Bakanlığı eylül ayı borçlanma takvimine dün yaptığı iki ihraçla başladı. İhraçlarda dikkat çeken ise TLREFK’ya endeksli kira sertifikasının doğrudan satışı olurken böylece tarihte ilk kez Hazine katılım esaslarına uygun tahvil satışı gerçekleştirilmiş oldu. Öte yandan Hazine’nin eylül ve ekim borç ödeme takvimi oldukça sıkışık. Bu ay 255.7 milyar lira, ekimde 263.5 milyar lira iç borç ödemesi yapacak olan Hazine kasımda ise 94.9 milyar liralık itfa ile nefes alacak.
Hazine borçlanma stratejisine göre bu ay 346 milyar liralık ihraç planlıyor. Bu 255.7 milyar liralık iç borç servisi göz önüne alındığında 90 milyar liralık net borçlanma yapacağı anlamına geliyor. Borçlanmanın 25 milyar lirası doğrudan satış ve 47 milyar lirası da kamu kurumlarına satış ile sağlanacak. Hazine eylülde 9 aylık bono, 2 ve 5 yıllık sabit faizli tahvillerin yeniden ihraçları, 5 yıllık TÜFE’ye endeksli tahvil ile 10 yıllık sabit faizle tahvil ilk ihraçlarını gerçekleştirecek. Dünkü 2 yıl vadeli TLREFK endeksli sukuk ise doğrudan satıldı.
Hazine’nin yoğun borçlanma takvimi Merkez Bankası’nın bu perşembe açıklayacağı Para Politikası Kurulu toplantısıyla aynı döneme denk geliyor. Öte yandan siyasi gerilim de artmaya devam ediyor. Uzmanlar yatırımcıların artan siyasi gerilimde ekstra prim talep etmesi nedeniyle kısa vadeli getirileri sıkıntıya düşürebileceğini belirtirken iyi haberin ihraç baskısının eylülden sonra önemli oranda azalması olduğunu vurguladı.
Kasımda 94.9 milyar liraya gerileyecek
Borçlanma takvimine göre ekimde 263.5 milyar liralık itfa bulunuyor borçlanma ise 350.7 milyar lira olarak belirlenmiş durumda. Net borçlanma 87 milyar lira seviyesinde gerçekleşecek. Kasımda ise 94.9 milyar liraya geriliyor borç ödemeleri. Buna karşın, kasımda planlanan ihraç 126.5 milyar TL oldu ve geriye yalnızca 31 milyar TL’lik net borçlanma kaldı. Bilgi veren uzmana göre Hazine, yılsonuna kadar bütçe uygulamasına ve döviz rezervi dinamiklerine bağlı olarak finansman ihtiyaçlarını yeniden değerlendirecek. Yurtdışı tahvil ihracı içinse Hazine’nin eylül ortasını bekleyeceğini belirten uzmanlar siyasi gerilimlerin seyrinin önemli olacağını vurguladı.
Gedik Yatırım Araştırma Uzmanı Burak Pırlanta’nın hazırladığı rapora göre de Hazine’nin bu üç ayda öngörülen borç çevirme oranı yüzde 135’e tekabül ediyor. Hazine eylül-kasım dönemi toplamında ise 181 milyar TL’si anapara ve 434 milyar TL’si faiz olmak üzere 615 milyar TL iç borç geri ödemesi gerçekleştirecek. Dış borç geri ödemelerinin TL karşılığının ise yaklaşık 279 milyar TL olması öngörülüyor.
Hazine’nin toplamda 823 milyar TL üzerinde iç borçlanma planladığı ve bunun yaklaşık yüzde 134’lük bir iç borç çevirme rasyosuna denk geldiği kaydedilen raporda bu rakamlara göre, bu dönemde, Hazine’nin net iç borçlanma tutarının (yeni tahvil ihracının) ise 643 milyar TL olması öngörüldüğü yer aldı. 0cak-ağustos döneminde yeniden borçlanma oranı yüzde 136,5 olarak gerçekleşti.
TLREFK ihalesinde 80 milyar liralık satış
Bu arada Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün düzenlediği 9 ay vadeli Hazine bonosu ihalesinde net satış 25.95 milyar TL oldu. İhaleye nominal 58.80 milyar lira teklif gelirken nominal satış da 33.72 milyar lira olarak belirlendi. İhalede ortalama basit faiz yüzde 38,88, ortalama bileşik faiz ise yüzde 40,51 oldu. Hazine’nin eylül ayının ilk ihalesinde minimum fiyat 76.587 lira, ortalama fiyat ise 76.978 lira olarak belirlendi. Hazine ihale öncesinde piyasa yapıcılara rekabetçi olmayan tekliflere 10 milyar TL kamuya ise 31.1 milyar TL satış yaptı. Böylece 67.05 milyar liralık borçlandı. Katılım esaslarına uygun TLREFK endeksli ihalede ise 80 milyar 74,4 milyon liralık satış gerçekleşti.
■ Ağustosta iç borç çevirme oranı yüzde 141’e çıktı
Yılın ilk 8 aylık dönemde ise Hazine’nin yaklaşık 1.8 trilyon TL’lik iç borç geri ödemesine karşılık yaklaşık 2.5 trilyon TL üzerinde iç borçlanma gerçekleştirdiğini hatırlatan Pırlanta, ocak-temmuz döneminde ortalama yüzde 135,5 olan iç borç çevirme oranı, ağustos ayında iç borç servisinin üzerinde gerçekleşen borçlanma ile yüzde 141’e çıktığını belirtti. Pırlanta’nın raporuna göre, Hazine’nin Temmuz 2026 sonuna kadar açıkladığı borç geri ödeme projeksiyonlarına göre Ağustos 2025 ile Temmuz 2026 arasında 3.5 trilyon TL üzerinde iç borç geri ödemesi görünüyor. Kısa vadeli tahvil ihraçları dikkate alındığında bu tutarın da aşılacağının söylenebileceğini kaydeden Pırlanta, “Bu dönemde öngörülen dış borç geri ödemesi ise 21 milyar doları aşıyor, ki bu da iç borçlanmanın bir bölümünün dış borç geri ödemelerine aktarılmasının gerekeceğine işaret ediyor. Bu dönemde öngördüğümüz nakit bazlı faiz-dışı açık da dikkate alındığında, Temmuz 2026 sonuna kadar olan dönemde Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacının 4,0 trilyon TL’ye yaklaşabileceğini hatta aşabileceğini düşünüyoruz. Bu da aylık ortalama 350- 360 milyar TL’lik bir miktara tekabül ediyor. Buna göre, iç borç çevirme rasyosu da yüzde 130’un üzerinde gerçekleşebilir” yazdı.
Kaynak: Ekonomim