Bakan Bayraktar: “Yerli Kömürden Elektrik Üretmeye Uzun Süre Daha Devam Edeceğiz”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, yeni bir teşvik programıyla yerli kömür kullanan santralların uzun bir süre daha çalışmaya devam edeceğini duyurdu. Paris Anlaşması’nı imzalayan ve 2053 net sıfır hedefini duyuran Türkiye’nin iklim hedeflerine ulaşması için, Bakanın açıklamalarının aksine, kömürden çıkması gerekiyor.
Manisa’nın Soma ilçesindeki Dereköy Maden Sahası’na giden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yerli kömürün Türkiye’nin enerji arz güvenliği için çok önemli bir yakıt olduğunu iddia etti.
Yerli kömürden elektrik üretimiyle alakalı bir teşvik programı oluşturduklarını ve bu ay içerisinde hayata geçireceklerini bildirdi.
Bayraktar, şunları söyledi: “Türkiye bugün yerli kömürden elektrik üretiminde yaklaşık 7 bin 500 megavatlık kurulu güce sahip. Biz bu santrallarımızda hem çalışan işçilerimiz hem madenlerde çalışan toplam 27 bin kişilik doğrudan istihdama katkı sağlayan önemli bir alandan bahsediyoruz. Elbette bunun yan kollarıyla beraber on binlerce insana ve onların aileleriyle 100 binlere hitap eden çok önemli bir alandayız. 2030 yılına kadarlık bir alım programından bahsediyorum. Türkiye’de bu santrallarda üretilen elektriğin yaklaşık %60’ını 7,5 dolar sentlik bir alım garantisi üzerinde çalışıyoruz. Programımızın son aşamasına geldik ve bu sayede inanıyorum ki bu santrallar uzun bir süre daha çalışmaya devam edecek. Dolayısıyla çok geniş kapsamlı bir teşvik programı. Bunu son haline getirdik. Bu programımızın içerisinde aynı zamanda yeni kurulacak kömür santrallarına da teşvik ediyoruz.”
Teşvik paketinde 3 istisnanın olduğunu ifade eden Bayraktar, “Çevre yatırımı yapmamış santrallar bu teşvik paketinden istifade edemeyecekler. İkinci istisna madencimizin, çalışanımızın ücretini ödemeyen santrallar bundan istifade edemeyecek. Yani öyle ‘elektrik üretirim ben bunu satarım, ondan sonra da işçiye bunun parasını 3-5 ay gecikmeli veririm’ diyen işletmeciye bu teşvikten istifade imkanı vermeyeceğiz. Bir de kamuya borcu olan özellikle bizim kömür işletmelerimiz olsun, TEİAŞ’ımız olsun, enerji kitlerimize borcu olan şirketler de o borçlarını ödedikten sonra bu teşvik programına dahil olacaklar” diye konuştu.
Yerli Kömür Mazide Kaldı!
Bakan Alparslan’ın yerli kömürün Türkiye’nin enerji arz güvenliği için çok önemli bir yakıt olduğu iddiası ise gerçeği yansıtmıyor. Çalışmalar, Türkiye’de rüzgar ve güneş enerjisinin artık yerli kömürden daha fazla elektrik ürettiğini ortaya koyuyor. Rüzgar ve güneş enerjisi 2024 yılında 62 TWh enerji üreterek üst üste ikinci kez yerli kömürün (47 TWh) önüne geçti. Hatta yerli kömürün tarihi zirvesi olan 2019’daki 53 TWh’lik elektrik üretimini bile geçti ki bu, söz konusu durumun kalıcı olabileceğine işaret ediyor.
Yanı sıra ithal kömür hâlâ Türkiye’nin en çok elektrik ürettiği kaynak. 2024’te Türkiye’de elektriğin %22’si ithal kömürle çalışan termik santrallarda üretildi. Türkiye yerli kömürden çok ithal kömürle elektrik üretiyor. Her yıl milyarlarca dolar yurt dışına akıtılıyor. Hükümet yerli kömürü teşvik etmek yerine, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımı hızlandırarak, hem iklim hedeflerine ulaşmayı başarabilir hem de doğayı ve iklimi kirletmeden elektrik üretebilir.
Bakan Alparslan, kömür sektörünün istihdamına değinirken, toplamda 27 bin kişinin sektörde yer aldığını söyledi. Ancak yenilenebilir enerji sektörü sayesinde ise, Türkiye’de 670 bini doğrudan, 270 bini dolaylı olmak üzere yaklaşık 900 bin kişinin istihdam edildiği düşünülüyor. Bu rakamların artması da yenilenebilir enerji yatırımlarının artmasıyla beraber mümkün. Enerji dönüşümü ile beraber kömür sektöründe çalışan işçilerin geride kalmaması adına, profili çıkartılarak mesleki beceri için eğitim, yönlendirme, erken emeklilik, sosyal yardım programları hazırlanabilir.
Soma Termik Santralı Yeniden Çalışmaya Başlayacak
Soma Termik Santralı’nda bazı sıkıntılar yaşandığını dile getiren Bayraktar, burada onunla ilgili gerekli değerlendirmeleri yaptıklarını söyledi.
Bakan şu bilgileri paylaştı: “Soma’da bir oyuncu değişikliğine gideceğiz. Soma’daki santralin işletmecisi maalesef iyi bir işletmecilik performansı ortaya koymadı. Santralda yapması gereken yatırımları yapmadı. Dolayısıyla bu santral daha profesyonelce işletecek bir oyuncuyla bundan sonra yoluna devam edecek. Bunun da kararını ve uygulamasını bu ay içerisinde hayata geçirmiş oluruz ve yeni oyuncuyla yeni işleticiyle bir anlamda Soma yoluna devam edecek.”