Bakır fiyatları için kritik gün Cuma – 

ABD ve AB ittifak kurmaya çalışırken Şili muafiyet kendisine arıyor.

ABD’nin hafta sonunda bakır ithalatına yüzde 50 oranında gümrük vergisi uygulaması bekleniyor ancak ABD’nin en büyük bakır tedarikçisi olan Şili’ye muafiyet ve olası bir ABD-Avrupa ‘metal ittifakı’ tartışmaları ortasında bundan sonra ne olacağı henüz belirsiz.

Bakırda Şili istisnası

MarketWatch’tan Myra P. Saefong’un haberine göre, StoneX’in kıdemli metal analisti Natalie Scott-Gray, paylaştığı notta, “Ülke bazlı muafiyetler ve genel bir gümrük vergisi yorgunluğu hissi konusunda belirsizlik devam ediyor” diye yazıyor. Bu arada Avrupa Birliği, ABD’nin çelik, alüminyum ve bakıra uyguladığı gümrük vergileri konusunda bir çıkış yolu arıyor.

Başkan Donald Trump’ın 8 Temmuz’da yaklaşan gümrük vergisini duyurması, bakır fiyatlarında o gün yüzde 13’lük bir artışa yol açtı ve Dow Jones Piyasa Verileri’ne göre 1968’den bu yanaki veriler baz alındığında o dönem için rekor bir seviye olan pound başına 5.6855 dolara yerleşti. Bakırın yüksek fiyatı, metalin inşaat ve elektronik gibi ekonominin çoğu sektöründe kullanılması göz önüne alındığında, enflasyon endişelerini artırıyor.

Ülke bazlı muafiyet

Fiyatlar, üç seanslık bir gerileme ve Salı günü 5.63 dolara doğru hafif bir yükselişten önce, 23 Temmuz’da 5.82 dolarla yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Bakır madenciliği şirketlerinin performansına odaklanan Global X Copper Miners borsa yatırım fonu, hafta başından bu yana yüzde 2’den fazla düşüş göstererek geçen haftaki yüzde 3,1’lik artışın büyük bir kısmını geri verdi.

ABD bakır ithalat tarifelerinin 1 Ağustos’ta yürürlüğe girmesiyle ‘ülke bazlı muafiyetlerin şekillenebileceği’ söyleniyor ve Şili Maliye Bakanı Mario Marcel’in ülkesinin tarifeden muafiyet için baskı yapacağını söylediği bildiriliyor.

Scott-Gray, olası bir ülke bazlı tarife muafiyeti söz konusu olduğunda, Şili’nin ‘sadece Marcel’in yorumları ve bu hafta devam eden müzakereler nedeniyle değil, aynı zamanda ABD’nin Şili’nin ithalatına bağımlı olması ve ABD’nin Şili ile ticaret fazlası olması nedeniyle’ öne çıktığını ifade ediyor.

Senaryonun olası sonuçları

Scott-Gray, Şili gibi bir ‘ülke muafiyeti’nin belirlendiği bir senaryoda, StoneX’in Comex-LME arbitrajında 1 Ağustos veya daha erken bir tarihte mevcut seviyelerden bir düşüş beklediğini söylüyor. Arbitraj, aynı ürün için iki veya daha fazla piyasadaki fiyat farkından yararlanan bir strateji olarak biliniyor.

LME bakırının üç aylık kapanış fiyatı Pazartesi günü metrik ton başına 9.793 dolardı. Bir metrik tonda yaklaşık 2.204,6 pound olduğu varsayıldığında, bu, Comex Eylül bakır kontrat fiyatı olan  5,63 dolara kıyasla pound başına yaklaşık 4,44 dolara denk geliyor.

Scott-Gray, herhangi bir ülke muafiyeti açıklanmaz ve tarifeler yüzde 50’ye ulaşırsa, StoneX’in Comex-LME arbitrajının, hemen sonrasında tarifelerin tamamını fiyatlandırmak için sıçramasını beklediğini ifade ediyor.

Scott-Gray, bu senaryoda, ABD’nin talep için yüzde 44 oranında bakır ithalatına bağımlı olması göz önüne alındığında, vadeli arz riski bir kez daha ortaya çıktıkça ABD fiyatlarının orta vadede yüksek kalacağını belirtiyor.

Scott-Gray, “Bu arada, LME bakır fiyatlarının görünümü yakın vadede düşüş eğiliminde olacak ve yüksek ABD tarifesi ülkeye birim alımını hemen sınırlayacak. Malzeme LME depolarına geri döndükçe bakır vadeli işlem eğrisinin genişlemesi ise muhtemel” şeklinde konuşuyor.

Küresel arz dengesizliği

Scott-Gray, ABD’nin tarife son tarihinden önce bakır girişlerinde hızlı bir artış görme riski bulunduğunu ve StoneX’in bazı malzemelerin ABD dışındaki gemilerde uygun zamanda teslim edilmek üzere beklediğini söylüyor.

JPMorgan stratejistleri, bu yılın ilk yarısında ABD bakır ithalatında önemli miktarda ‘ön yükleme’ yapıldığını ve ‘potansiyel tarife beklentisiyle ithalatın keskin bir şekilde öne çekildiğini’ belirtiyor. Stratejistler ayrıca ABD’nin Mayıs ayına kadar rafine bakır ithalatının yıllık bazda yüzde 129 oranında arttığını ve bunun ‘envanterde benzeri görülmemiş bir artışa yol açtığını’ belirtiyor.

JPMorgan’da temel ve kıymetli metaller strateji başkanı Gregory Shearer, “Bu durum küresel bir dengesizliğe yol açtı. Bakır arzı genel olarak kısıtlı kalmaya devam ediyor ancak küresel olarak olağanüstü sıkı olmak yerine, görünür bakır envanteri önemli ölçüde yerinden oynamış ve dengesiz. Temel unsurlar, ABD ithalatı ve ön yüklemeli Çin talebi nedeniyle sıkılaştı” diye yazıyor.

Ancak Shearer, “2025’in ikinci yarısının ‘geri ödeme getirmesi, ön yüklemeli dinamikleri çözmesi ve talebi azaltması, yılın geri kalanında bakır fiyatları konusunda bizi daha temkinli hale getirmesi muhtemel” diye ekliyor.

Shearer, “Bu durum, ticaret akışlarında ani bir değişime yol açabilir ve bakırın ABD’den dünyanın geri kalanına yönlendirilmesine neden olarak Londra Metal Borsası’ndaki envanterlerin yenilenmesine, LME fiyat farklarının gevşemesine ve yılın geri kalanında LME bakır fiyatları için daha sert bir karşı rüzgar oluşmasına neden olabilir” diye yazıyor.

Bakır tarifeleri ve zaman çizelgeleri konusunda daha fazla netlik oluşmasıyla birlikte JPMorgan Global Research, ABD’de LME ve Comex arasındaki arbitrajın Comex fiyatları yükselirken ve LME fiyatları düşerken yüzde 50 primle daha da genişlemesini bekliyor.

Metal ittifakı

Bu arada, Ticaretten Sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi Maros Sefcovic, yaptığı açıklamada, “ABD-Avrupa Birliği ticaret anlaşmasıyla çelik, alüminyum, bakır ve türevleri konusunda benim ‘metal ittifakı’ olarak adlandırdığım bir alanda ortak eylem için net olasılıklar görüyorum” diyor.. Sefcovic, bunun tarihi seviyelerde ve ayrıcalıklı muameleyle gümrük vergisi kotaları aracılığıyla ilgili ekonomiler etrafında ortak bir koruma duvarı oluşturacağını ekliyor.

RJO Futures’ın kıdemli piyasa stratejisti John Caruso, AB ve ABD’nin muhtemelen Çin’in piyasayı ucuz fiyatlarla doldurmasından ve bunun ABD ve AB bakır üreticilerine zarar vermesinden endişe duyduğunu söylüyor.

Bir metal ittifakı kapsamında, AB çelik ve alüminyum üreticilerine, yüzde 50 ithalat tarifelerinin yerine minimum veya sıfır tarifeli bir kota sistemi sağlanacak. Scott-Gray, kota sisteminin henüz kesinleşmediğini belirterek kota dışı çelik ihracatının yüzde 50 olacağını belirtiyor.

Yapay zeka ve uzun soluklu boğa piyasası

Metal ittifakı olsun ya da olmasın Caruso, yapay zeka yarışının tamamı ‘bakırı işleme ve elde etme yeteneğine’ dayandığından, bakırın uzun vadeli bir boğa piyasası içinde olduğuna inanıyor.

Caruso, “Şu anda bir yapay zeka veri merkezi patlaması yaşıyoruz” diyor ve bazı tesislerin 2.177 metrik ton bakır tükettiğini belirtiyor. Caruso, şebeke iyileştirmeleri ve genişletme projeleri, elektrifikasyon ve neredeyse sonsuz olan yapay zeka genişlemesi hesaba katıldığında arzın talebi karşılayamayacağının altını çiziyor.