CREA ve GEM: Çin’de temiz enerji büyürken, kömür yatırımları devam ediyor

Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA) ve Global Energy Monitor (GEM), 2025 yılı ilk yarısına ait Çin’in kömürlü enerji projelerine dair yarı yıllık raporunu yayımladı. Rapor, kömürlü enerji yatırımlarının hız kesmeden devam ettiğini ve yeni projelerin onaylanma oranlarının yüksek seyrini sürdürdüğünü ortaya koyuyor.

2025 yılı ilk yarısında, toplam 21 GW’lık yeni kömürlü enerji kapasitesi devreye alındı; bu, 2016 yılından bu yana ilk altı ayda kaydedilen en yüksek rakam olarak kayıtlara geçti. Yıl sonu itibarıyla bu rakamın 80 GW’ı aşması bekleniyor. Bu artış, 2022-2023 yıllarında her hafta ortalama iki yeni kömürlü enerji projesinin onaylandığı ve yıllık toplamda 100 GW’ı geçen onayların ardından geldi. Bu projelerin çoğu, 2026 ve 2027 yıllarında devreye girecek şekilde planlanıyor ve mevcut politikalarla bu artışın önüne geçilmesi zor görünüyor.

2025 yılı ilk yarısında, yalnızca 25 GW’lık yeni proje onayı verilmişken, toplamda 75 GW’lık yeni ve yeniden başlatılan projeler kaydedildi. Bu, son on yılın en yüksek ilk yarı dönemi verisi olarak dikkat çekiyor. Ayrıca, 46 GW’lık yeni inşaat ve yeniden başlatma işlemi gerçekleşti; bu, Güney Kore’nin toplam kömürlü enerji kapasitesine eşdeğer bir büyüklük.

2025 yılı Haziran ayında, kömürün elektrik üretimindeki payı dokuz yılın en düşük seviyesi olan yüzde 51’e geriledi. Aynı dönemde, yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam kurulu kapasitedeki oranı yüzde 60’a, kömürün oranı ise yüzde 34’e düştü. Bu veriler, temiz enerjinin elektrik üretimindeki payının arttığını, ancak kömürlü enerji kapasitesinin hala artmaya devam ettiğini gösteriyor.

Çin hükümeti, 2022 yılında kömürün esnek ve destekleyici bir rol üstlenmesi gerektiğini belirtmişti. Ancak rapora göre, bu politika henüz anlamlı bir şekilde uygulanabilmiş değil. 2025 yılı ilk yarısında yalnızca 1 GW’lık kömürlü enerji kapasitesi emekliye ayrıldı.
Beş Yıllık Plan’da 2025 yılı sonuna kadar 30 GW’lık kömürlü enerji kapasitesinin emekliye ayrılması hedeflenmişken, bu hedefe ulaşmak için yılın ikinci yarısında 13 GW’lık bir emeklilik gerçekleşmesi gerekiyor; bu ise mevcut hızla pek olası görünmüyor.

Rapor, Çin’in enerji geçişini hızlandırmak ve kömürlü enerjiye olan bağımlılığı azaltmak için aşağıdaki politika önerilerini sunuyor:

• Kömürlü enerji fazından çıkış için ulusal bir yol haritası geliştirilmesi.
• Kömürlü enerji projelerinin onay standartlarının sıkılaştırılması ve gereksiz projelerin iptal edilmesi.
• Kömürlü enerji kapasitesinin azaltılması ve emekliye ayrılacak santrallerin planlanması.