Analiz: Türkiye, nadir toprak elementleriyle küresel tedarik zincirinde yeni bir güç olabilir

Milli İstihbarat Akademisi’nden Dr. Celal Erbay’ın AA Analiz için kaleme aldığı değerlendirmeye göre, Türkiye, Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi (NTE) rezervine sahip ülke konumunda bulunuyor. Yaklaşık 694 milyon tonluk rezerviyle Türkiye, küresel enerji dönüşümünde kritik bir kaynak sağlayarak Çin’e bağımlılığı azaltma potansiyeli taşıyor.

Yenilenebilir enerji teknolojilerinde stratejik öneme sahip olan nadir toprak elementleri, özellikle rüzgâr türbinleri ve elektrikli araç motorlarında kullanılan kalıcı mıknatısların üretiminde kritik rol oynuyor. Türkiye’nin Eskişehir Beylikova sahasındaki rezervleri ve burada kurulan işleme tesisleri, ülkenin bu alandaki kapasitesini artırarak enerji güvenliği ve ekonomik büyüme açısından avantaj sağlamasına imkan tanıyor. Eti Maden tarafından kurulan pilot tesisin yıllık 10 bin ton nadir toprak oksit üretmesi hedeflenirken, bu kapasitenin artması Türkiye’ye uluslararası pazarda rekabet gücü kazandırabilir.

Dr. Erbay’ın analizine göre, Türkiye’nin yenilenebilir enerji sektöründe büyüme hedefleri, nadir toprak elementlerine olan talebi artıracak. 2035’e kadar rüzgar türbinlerinde kullanılacak mıknatıslar için yaklaşık 11,7 kiloton NTE ihtiyacı öngörülüyor ve bu ihtiyacın maliyetinin 627 milyon ila 882 milyon dolar arasında olması bekleniyor. Elektrikli araç sektöründe ise talebin 2,85 ila 6,74 kiloton arasında değişmesi ve bu alandaki NTE maliyetinin 461 milyon ila 1,5 milyar doları bulması öngörülüyor.

Küresel nadir toprak elementi üretiminin yüzde 62’sini elinde bulunduran Çin’in hakimiyeti göz önüne alındığında, Türkiye’nin bu alandaki yatırımları, tedarik zincirinde çeşitlilik sağlama ve bağımsızlık kazanma açısından büyük önem taşıyor. Türkiye’nin yerli üretim kapasitesini artırarak ham madde ihracatı yerine işlenmiş ürün ihracatına yönelmesi, ekonomik getirisini artırabilir ve enerji güvenliğine katkı sağlayabilir.