Rapor: CETP ülkeleri fosil yakıt finansmanını yüzde 78 azalttı

Uluslararası Sürdürülebilir Kalkınma Enstitüsü (IISD), Oil Change International (OCI) ve Friends of the Earth US tarafından yayımlanan yeni araştırmaya göre, Clean Energy Transition Partnership (CETP) üyesi 40 ülke, uluslararası kamu fosil yakıt finansmanında 2024 itibarıyla 2019–2021 dönemine kıyasla yüzde 78 oranında düşüş sağladı.

Araştırma, Amerika Birleşik Devletleri’nin 2025 Şubat ayında CETP’den çekilmesi hariç tutulduğunda bu oranın yüzde 81’e kadar çıktığını ortaya koydu. Buna karşın, fosil yakıtlardan çekilen kaynakların önemli bir kısmı henüz yenilenebilir enerjiye yönlendirilmiş değil. 2024 yılında yenilenebilir enerjiye sağlanan ek finansman yaklaşık 3,2 milyar dolar düzeyinde kalırken, bu rakam fosil yakıtlardan çekilen desteğin beşte birinden azını oluşturdu.

Rapor, kalan fosil yakıt finansmanında ihracat kredi kurumlarının (ECA) belirleyici rol oynadığını vurguladı. 2024’te 4,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşen kamu finansmanının yüzde 72’sinin bu kurumlar aracılığıyla sağlandığı kaydedildi.

Araştırmada CETP üyelerine yönelik şu öneriler öne çıktı:

• Fosil yakıt finansmanı kısıtlamalarının etkin şekilde uygulanması ve denetlenmesi
• 2026’dan itibaren yıllık en az 42 milyar dolar tutarında ortak yenilenebilir enerji finansmanı hedefi belirlenmesi
• Adil geçişi destekleyecek kamu yenilenebilir enerji finansman stratejilerinin tüm hükümet organlarında uyumlu hale getirilmesi
• Yeni petrol ve gaz projelerine verilen onayların ve sübvansiyonların sona erdirilmesi, ulusal politikalar ile uluslararası taahhütlerin uyumlaştırılması

Glasgow’daki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP 26), 39 ülke ve kamu finansmanı kuruluşu, 2022 yılı sonuna kadar fosil yakıtlara yönelik uluslararası kamu finansmanını sona erdirmeyi ve temiz enerji finansmanına tam öncelik vermeyi taahhüt eden CETP’yi imzaladı. Norveç ve Avustralya’nın COP 28’e katılması ve Amerika Birleşik Devletleri’nin Şubat 2025’te taahhütten çekilmesiyle, ortaklık şu anda 40 üyeden oluşuyor.