Yenilenebilir enerji, küresel elektrik üretiminde kömürü geride bıraktı

Yenilenebilir enerji kaynakları, küresel elektrik üretiminde bu yılın ilk yarısında tarihte ilk kez kömürün önüne geçti. Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in yayımladığı Küresel Elektrik Sektörü Yarı Yıl Değerlendirmesi raporuna göre, bu dönemde güneş ve rüzgâr enerjisinden elde edilen üretim, elektrik talebindeki artışın tamamını karşıladı ve fosil yakıtlardan üretimi düşüşe geçirdi.

Raporda, küresel elektrik talebinin 2025’in ilk altı ayında yüzde 2,6 arttığı, buna karşın yenilenebilir enerji üretiminin bu büyümeyi aşarak fosil yakıtların payını azalttığı belirtildi.

Yılın ilk yarısında güneş enerjisinin küresel elektrik üretimindeki payı yüzde 8,8, rüzgârın payı yüzde 9,2, hidroelektriğin payı yüzde 13,9 ve diğer yenilenebilir enerjilerin payı yüzde 2,3 oldu. Böylece yenilenebilir kaynakların toplam payı yüzde 34,2’ye ulaşarak kömürün yüzde 33,1’lik payını geçti.

Bu dönemde yenilenebilir kaynaklardan 5 bin 72 TWh elektrik üretilirken, kömürden 4 bin 896 TWh üretim gerçekleşti. Elektrik üretiminde doğalgazın payı yüzde 20,7, nükleer enerjinin payı yüzde 9,1 olarak kaydedildi.

Fosil yakıtlardaki gerileme, küresel elektrik sektöründen kaynaklanan emisyonların yüzde 0,2 azalmasına katkı sağladı. Kömürün elektrik üretimindeki payı yıllık bazda yüzde 0,6, gazın payı ise yüzde 0,2 düştü.

Çin ve Hindistan temiz enerjide liderliği pekiştirdi

Dünyanın en büyük ekonomileri olan Çin, ABD, Hindistan ve Avrupa Birliği, küresel elektrik üretimindeki dengeyi belirleyen başlıca aktörler oldu.

Çin ve Hindistan’da fosil yakıtlardan üretim azalırken, yenilenebilir enerji kaynaklı üretim arttı. Çin, temiz enerji üretiminde küresel liderliğini korurken; Hindistan’da yenilenebilir kaynaklar elektrik talep artışını dahi aştı.

Buna karşılık, ABD ve AB’de yılın ilk yarısında fosil yakıtlardan elektrik üretimi yeniden artış gösterdi.

“Temiz enerjide dönüşüm başladı”

Ember Kıdemli Elektrik Analisti Małgorzata Wiatros-Motyka, değerlendirmesinde, küresel elektrik sisteminde “kritik bir dönüm noktasına” girildiğini vurguladı.

“Güneş ve rüzgâr, artık dünyanın elektrik talebini karşılayabilecek kadar hızlı büyüyor. Bu durum, temiz enerjinin talep artışına ayak uydurmaya başladığı bir dönüşümün başlangıcına işaret ediyor.”

Wiatros-Motyka’ya göre, yenilenebilir enerji üretimindeki bu ivme, önümüzdeki yıllarda küresel elektrik sektörünün karbonsuzlaşma sürecini hızlandıracak.